Uważni obserwatorzy rynku mogą mieć wrażenie, że Miles Davis wydaje teraz, ponad ponad 20 lat od swojej śmierci więcej ciekawych i wartościowych płyt, niż w niektórych słabszych okresach za życia. Ciągle wytwórnie (głównie Sony, do której należą teraz archiwa Columbia Records i Warner) odnajdują wcześniej nieodkryte i nieznane, przynajmniej na oficjalnym rynku nagrania.
Tytuł albumu – „Live In Europe 1967: The Bootleg Series Vol. 1” wskazuje, że możemy spodziewać się dalszych płyt z tej serii. Pudełko zawiera 3 płyty CD i jedną płytę DVD. Ta ostatnia zawiera ponad godzinę nagrań z dwu koncertów kwintetu z europejskiej trasy zespołu z 1967 roku z Karlsruhe i ze Sztokholmu. Na płytach audio znajdziemy nagrania z Paryża, Andwerpii, i Kopenhagi. Zawartość płyty DVD była dostępna od 2009 roku w zestawie 70 płyt nazwanym „The Complete Miles Davis Columbia Album Collection”. Powiedzmy to od razu… To było nieuczciwe. Nie sądzę, by jakikolwiek fan Milesa Davisa kupił kosztujący fortunę box dla godzinnego DVD i kilku dodatkowych ścieżek na paru płytach CD. Przecież większość płyt już i tak mamy, a być może niektóre nawet w kilku edycjach… Kiedy ten zestaw się ukazał, pomyślałem, że koncertów z Karlsruhe i Sztokholmu prawdopodobnie nigdy nie zobaczę. Być może już wtedy managerowie Columbii mieli plany wydania „Live In Europe 1967: The Bootleg Series Vol. 1”, albo dodali płytę DVD pod naciskiem fanów, którzy nie chcieli po raz kolejny kupować 70 płyt, które już mają. Teraz jednak mamy możliwość obejrzenia koncertów i w dodatku kupienia całego zestawu zawierającego w sumie 4 płyty za dobrą cenę. Być może forma wydawnictwa jest dość uboga (dla tych, którzy mają na półce serię wydawnictw Columbii z muzyką Milesa Davisa z tzw. metalowym grzbietem). Jednak zawartość muzyczna jest wyśmienita. Na płyatch CD znajdziemy trzy, wcześniej niepublikowane (oficjalnie) koncerty z trasy z 1967 roku. Część tej muzyki była dostępna na różnego rodzaju bootlegach, jednak ich jakość techniczna z pewnością nie była tak dobra, jak materiału wydanego przez Sony.
O „Live In Europe 1967: The Bootleg Series Vol. 1” pisać jest o tyle trudno, że właściwie wszystko, co przychodzi mi na myśl napisał już o tym zestawie Ashley Kahn, jeden z najwybitniejszych i bez wątpienia niesłychanie obiektywny jazzowy krytyk w obszernym tekście w dołączonej do wydawnictwa książeczce. Ashley Kahn specjalizuje się w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Napisał między innymi „Kind Of Blue: The Making Of The Miles Davis Masterpieces”, „A Love Supreme: The Creation Of John Coltrane’s Classic Album” oraz obszerne historie wytwórni Blue Note i Impulse. Te książki przy okazji polecam wszystkim, jako niedoścignione wzorce monografii pojedyńczych albumów (może jeszcze ten sam poziom utrzymuje Greil Marcus piszący o Bobie Dylanie).
Nietrudno śledząc dyskografię Milesa Davisa zauważyć, że zespół, zwany przez wielu Wielkim Kwintetem, kto wie, czy nie największym w historii jazzu, który zagrał koncerty zarejestrowane na „Live In Europe 1967: The Bootleg Series Vol. 1” to był najdłużej istniejący skład grający z Milesem Davisem w jego trwającej ponad 40 lat karierze.
Kwintet nagrał w tym składzie wiele płyt i zagrał dziesiątki, jeśli nie setki koncertów w USA i w Europie. Część z tych koncertów dostępna jest oczywiście w lepszej, lub gorszej jakości w drugim obiegu. Tu jednak mamy do czynienia z wydaniem oficjalnym, które wyróżnia dobra jakość rejestracji (może za wyjątkim materiału na płycie DVD) i wspomniana już świetnie opracowana książeczka z tekstem autorstwa Ashleya Kahna. W komplecie dostajemy też świadomość, że kupując ten album nie wspieramy też piratów wydających bootlegi, a prawowitych posiadaczy praw do jego nagrań.
Oglądając DVD mam reflekcję podobną do tej, która towarzyszyła mi kieyd pierwszy raz oglądałem DVD dołączone do wyśmienitego wydawnictwa „Bitches Brew: 40th Anniversary Collector’s Edition”, czyli koncertu z Kopenhagi z 1969 roku. To już zupełnie inna muzyka, jednak całkowity brak ekspresji na twarzach i stoicki spokój grających muzyków zupełnie nie przystaje w obu filmach do muzyki, która płynie z głośników.
Płyty CD to byłby niezły materiał do wielogodzinnych analiz tego, jak zmieniała się muzyka w ciągu kilku dni. Czy to reakcja na publiczność, forma dnia, nastrój, kwota honorarium, zmęczenie lub jego brak? Kiedyś takie analizy były dla mnie zajmujące. Pamiętam dwa takie zestawy. Pierwszy z nich, to wydany wiele lat temu box Milesa Davisa – „The Complete Live At The Plugged Nickel” z 1965 roku – to 7 płyt CD nagranych z koncertów zagranych w dwa dni przez ten sam skład, co dzisiejszym album. Ten zestaw pozostaje do dziś jednym z moich ulubionych albumów Milesa Davisa. Drugie tego rodzaju wybitne wydawnictwo, to „Keith Jarrett At The Blue Note - The Complete Recordings” – to z kolei 6 płyt nagranych przez trio pianisty w ciągu 3 dni. Oba te wydawnictwa mają już ponad 10 lat, w tym czasie słuchałem tych płyt zapewne dziesiątki razy. Dziś jednak słucham inaczej. Cieszę się muzyką i nieco mniej analitycznie analizuję to, jak muzyka zmieniała się w czasie.
Muzyka na „Live In Europe 1967: The Bootleg Series Vol. 1” nie jest tak wybitna, jak ta nagrana dwa lata wcześniej na „The Complete Live At The Plugged Nickel”. Tu słychać już zbliżającą się elektryczną rewolucję. Przecież już za moment Wayne Shorter, Herbie Hancock, Tony Williams i sam Miles Davis staną się razem i osobno twórcami jazz-rocka. Najbardziej słychać to w grze Tony Williamsa, od 1965 do 1967 roku stawała się w płynny sposób coraz bardziej ekspresyjna i metaliczna. Wolę Tony Williamsa z 1965 roku… Poza tym to i tak muzyka wybitna i niedościgniony wzorzec dla wszystkich jazzowych kwintetów wtedy, teraz i już zawsze.

RadioJAZZ.FM poleca!
Rafał Garszczyński
Rafal[małpa]radiojazz.fm

CD1:
Konigin Eliza Bethzaal, Andwerpia, Belgia, 28.10.1967

1. Agitation
2. Footprints
3. ‘Round Midnight 4. No Blues
4. Riot
5. On Green Dolphin Street
6. Masqualero
7. Gingerbread Boy

8. The Theme

   CD2:
   Tivolis Koncertsal, Kopenhaga, Dania, 2.11.1967

9. Agitation
10. Footprints
11. ‘Round Midnight
12. No Blues
13. Masqualero
    Paris Jazz Festival, Salle Pleyel, Paris, 6.11.1967
14. Agitation

15. Footprints

    CD3:
    Paris Jazz Festival, Salle Pleyel, Paris, 6.11.1967

16. ‘Round Midnight
17. No Blues
18. Masqualero
19. I Fall In Love Too Easily
20. Riot
21. Walkin’
22. On Green Dolphin Street

23. The Theme

    DVD:
    Staddhalle Karlsruhe, Niemcy, 7.11.1967

24. Agitation
25. Footprints
26. I Fall In Love Too Easily
27. Gingerbread Boy
28. The Theme
    Konserthuset, Sztokholm, Szwecja, 31.10.1967
29. Agitation
30. Footprints
31. ‘Round Midnight
32. Gingerbread Boy

33. The Theme
    Miles Davis Quintet

    Live In Europe 1967: The Bootleg Series Vol. 1

    Format: 3CD+DVD

    Wytwórnia: Columbia / Sony

    Numer: 886979405325

    Miles Davis – tp,

    Wayne Shorter – ts,

    Herbie Hancock – p,

    Ron Carter – b,

    Tony Williams –dr.