fot. Jarek Wierzbicki
1 maja w wieku 61 lat po walce z ciężką chorobą zmarł Zbigniew Jakubek, wybitny pianista, kompozytor, aranżer i pedagog, publiczności jazzowej znany głównie z współtworzenia i działalności w Walk Away, topowym zespole polskiego fusion jazzu. To jednak tylko wycinek jego szerokiej działalności.
Zbigniew Jakubek urodził się 18 kwietnia 1962 roku we Wrocławiu, gdzie rozpoczął edukację muzyczną w szkole muzycznej pierwszego stopnia. Jako nastolatek przeniósł się z rodziną do podrzeszowskiego Tyczyna i skończył liceum muzyczne w Rzeszowie w klasie klarnetu i fortepianu, aby następnie podjąć studia na wymarzonym kierunku Jazz i muzyka rozrywkowa w Akademii Muzycznej w Katowicach. To właśnie tam zostały zadzierzgnięte muzyczne przyjaźnie, które zaowocowały wieloletnią współpracą i licznymi sukcesami.
Od Walk Away do big-bandów
W 1983 roku był pianistą w zespole New Coast, a następnie w grupie Still Another Sextet, która zdobyła Grand Prix Jazz Juniors 1984. Przełomem okazało się zawiązanie formacji Walk Away, późniejszej legendy polskiego fusion, w której Zbigniew Jakubek grał od początku jej istnienia, tj. od 1985 roku, i z przerwami współtworzył ją przez blisko 30 lat. Po dwóch miesiącach działalności grupa zdobyła Grand Prix festiwalu Jazz Nad Odrą 1985. Późniejsza działalność Walk Away to nieustające pasmo sukcesów, kilkanaście albumów, setki koncertów w kraju i za granicą i „highlight” w postaci supportowania Milesa Davisa podczas koncertów w Niemczech. To również współpraca zespołu, wspólne nagrania i trasy z Urszulą Dudziak, a także Mietkiem Szcześniakiem, Lorą Szafran czy ważnymi nazwiskami amerykańskiej sceny jazzowej jak Mike Stern, Bill Evans, Dean Brown, Mino Cinelu i Eric Marienthal.
W drugiej połowie lat 80. Zbigniew Jakubek współtworzył też wyjątkowy zespół Young Power, który zrzeszał studentów Akademii Muzycznej w Katowicach i środowisko niezależne, związane m.in. z częstochowskim Tie Breakiem.
Lata 90. to początek współpracy z Bernardem Maselim w elektrycznym, nowatorskim duecie Back In, do którego dołączył później perkusjonista z Indonezji Nippy Noya. Poza intensywną działalnością koncertową zespół zostawił po sobie dwa albumy: Electric Live i Noya Jakubek Maseli – Live. Zbigniew Jakubek w tym okresie często koncertował również z muzykami zza granicy, m.in. w projekcie współtworzonym z niemiecką gitarzystką Susan Weinert jako Susan Weinert & Zbigniew Jakubek Urban Groove Ensemble oraz z Frankiem Gambale, gitarzystą Chick Corea Elektric Band. Efektem tej współpracy była płyta Absolutely Live wydana w 1997 roku.
Jednocześnie Zbigniew Jakubek rozwijał współpracę z wykonawcami szeroko pojętej muzyki popularnej jak Ryszard Rynkowski, Zbigniew Wodecki, Grażyna Łobaszewska czy Majka Jeżowska, a także orkiestrami, pojawiając się wielokrotnie chociażby na festiwalach w Opolu i Sopocie czy w dużych produkcjach telewizyjnych. Był w składach takich zespołów jak Alex Band, Big Band Wiesława Pieregorólki, After Touch i Kukla Band, z którym był związany do końca swojej działalności.
Autorski kwartet
XXI wiek to początek działalności Zbigniew Jakubek Quartet, zespołu prezentującego wyrafinowane kompozycje lidera utrzymane w stylistyce fusion w duchu Allana Holdswortha, z ważną rolą gitary elektrycznej. Jaco, jak powszechnie nazywali muzycy Jakubka, czekał ze startem kwartetu na dyspozycyjność Marka Raduliego, z myślą o którym przygotowywał materiał. Przez lata zespół współtworzyli też Tomasz Grabowy i Artur Lipiński, a także w późniejszym okresie Damian Kurasz i Wojciech Fedkowicz. W ostatnim czasie Zbigniew Jakubek finalizował prace nad długo wyczekiwanym albumem grupy. Niestety nie udało się ich dokończyć. Najprawdopodobniej jednakuda się je sfinalizować i płyta Zbigniew Jakubek Quartet ukaże się w niedalekiej przyszłości.
W ostatnich dwudziestu latach Zbigniew Jakubek współtworzył również takie formacje jakŚcierański, Napiórkowski, Jakubek, Dąbrówka, Krzysztof Ścierański New Quartet i międzynarodowy Visegrad Blues Band. Prowadził również big-band przy Chełmskim Domu Kultury.
Edukacja i animacja kultury
Ostatnie dwie dekady działalności Zbigniewa Jakubka stały pod znakiem edukacji muzycznej oraz rozwijania kariery naukowej. Od 2003 roku był wykładowcą w Instytucie Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie dzięki jego usilnym staraniom utworzono kierunek Jazz i muzyka rozrywkowa. Muzyk po uzyskaniu habilitacji pracował na Uniwersytecie Rzeszowskim na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Był również wykładowcą Wydziału Artystycznego UMCS w Lublinie. Chęć przekazywania bezcennej wiedzy wykraczała jednak poza uczelniane mury. W 2015 roku Jakubek wraz Januszem Demkowiczem oraz rzeszowskim stowarzyszeniem Podkultura wprowadził w życie autorską ideę Bieszczadzkich Warsztatów Muzycznych odbywających się w Zagrodzie Magija w Orelcu. Do tej pory odbyło się osiem edycji tej popularnej imprezy. W 2013 roku Zbigniew Jakubek zaangażował się w tworzenie eklektycznego projektu koncertowego Art Celebration odbywającego się w ramach rzeszowskiego festiwalu Wschód Kultury / Europejski Stadion Kultury.
Niepowtarzalna osobowość
Zbigniew Jakubek był znany nie tylko z wybitnych umiejętności muzycznych i pedagogicznych, ale również z ujmującej osobowości i niezwykłego poczucia humoru, czym zjednywał sobie rzesze ludzi. Rodzina, bliscy, artyści współpracujący z pianistą, a także jego studenci podkreślali podczas wzruszających słów pożegnań, jak wiele mu zawdzięczają i jak duży wpływ miał na ich życie. Jaco był kopalnią anegdot, niestrudzonym gawędziarzem, w którego towarzystwie chciało się przebywać jak najczęściej. Zawsze można było liczyć na jego pomoc, a swoimi działaniami wpływał na rozwój artystyczny i zawodowy wielu osób, dostrzegając talent i potencjał drzemiący w drugim człowieku. Zbigniew Jakubek zostanie zapamiętany jako pionier i jeden z najlepszych keyboardzistów w historii polskiego jazzu, a także niezwykle ważna postać dla kultury i edukacji muzycznej w Rzeszowie.
Bartłomiej Skubisz
