listopad

24 listopada

Urodzili się: król ragtime’u Scott Joplin, pianista Teddy Wilson, jeden z tzw. four brothers big bandu Woody'ego Hermana.saksofonista barytonowy Serge Charloff, saksofonista, kompozytor i aranżer Al Cohn, kompozytor, pianista, trębacz, puzonista i dyrygent Andrzej Kurylewicz, basista bluesowy Donald "Duck" Dunn oraz pianista Dominik Wania.

1868 - urodził się kompozytor i pianista Scott Joplin. Król ragtime’u. Kojarzony jest przede wszystkim z kompozycjami “Maple Leaf Rag” (1899) i “The Entertainer” (1902, spopularyzowana dzięki filmowi Żądło (The Sting) z 1973 roku). Scott Joplin przyszedł na świat w czarnej muzycznej rodzinie, z pogranicza stanów Arkansas i Teksasu. Jego ojciec grał na skrzypcach, matka na banjo, zaś brat na gitarze. Już od najmłodszych lat Joplin uczył się grać na fortepianie. W wieku 17 lat przeniósł się do St. Louis, gdzie grywał w lokalnych knajpach i klubach. Po przeprowadzce do Sedalii (1894), studiował w college’u dla czarnych, ucząc się czytać i pisać nuty oraz poznawać tajniki kompozycji i harmonii. Pierwsze opublikowane kompozycje Scotta Joplina to głównie walce i marsze. Dopiero w 1899 wydał Original Rags (zbiór ragtime’ów). Był autorem pierwszej afroamerykańskiej opery A Guest of Honor. W 1907 r. osiadł w Nowym Jorku, a jego kariera zaczęła zmierzać ku upadkowi. Przyczyniły się do tego m.in. rozpad małżeństwa, syfilis, na który chorował, a także kompletna porażka jego ragtime’owej opery Treemonisha i baletu. Zmarł 1 kwietnia 1917 r.

1912 - urodził się pianista Teddy Wilson. Wybitny amerykański pianista jazzowy, przedstawiciel stylu swing, którego wirtuozowską grę cechowały elegancja i komunikatywność. Był także popularyzatorem i nauczycielem jazzu. Teddy przez krótki okres studiował muzykę – w klasach fortepianu i skrzypiec. W 1929 r. rozpoczął karierę zawodowego muzyka, grając w Detroit i Toledo w zespołach Lawrence’a “Speeda” Webba i Miltona Seniora. Następnie w Chicago, gdzie jako młody talent fortepianu, występował u boku takich liderów hot jazzu, jak Erskine Tate, Eddie Mallory, Clarence Moore, Jimmie Noone, a przede wszystkim Louis Armstrong. W tym czasie często bywał na koncertach Earla Hinesa, występującego w Chicago ze swoim Grand Terrace Cafe Orchestra. Pianistyka Hinesa miała duży wpływ na grę Wilsona w początkach jego kariery. Po przeprowadzce do Nowego Jorku (1933) dołączył do big-bandu Benny'ego Cartera, The Chocolate Dandies. Następnie grał w zespole wibrafonisty Reda Norvo i w orkiestrze Willi’ego Bryanta. W 1935 r. poznał Benny’ego Goodmana i został zaproszony do tria, które tworzyli: Goodman, Wilson i Gene Krupa. W powiększonym o Lionela Hamptona składzie, combo koncertowało, pod nazwą The Benny Goodman Quartet. Swoją grą Wilson zwrócił uwagę producenta płytowego i krytyka jazzowego Johna Hammonda. To dzięki niemu w 1935 r. podpisał kontrakt z wytwórnią Brunswick Records i zaczął nagrywać płyty z popularnymi utworami swingowymi, przeznaczonymi głównie na szybko rozwijający się wówczas rynek szaf grających. Wilson wziął udział w nagraniu ponad 50 przebojowych płyt, akompaniując m.in. takim wokalistkom jak Lena Horne, Helen Ward, Billie Holiday i Ella Fitzgerald. Jednocześnie – nie zaprzestając pracy z Goodmanem – nagrywał jako lider własnych, małych zespołów oraz jako sideman. Jego ówczesne nagrania z Roy'em Eldridge’em, Lesterem Youngiem, Charliem Shaversem, Redem Norvo i Benem Websterem ustanowiły kanon swingowy w zakresie jazzowego comba. Po odejściu z zespołu Goodmana (1939) założył własny big band, którego wokalistką była Thelma Carpenter, a wśród instrumentalistów znajdowali się m.in. Doc Cheatham i Ben Webster. Po upływie roku rozwiązał zespół po czym sformował sekstet, z którym z powodzeniem występował w nowojorskiej Café Society do 1946 r. Lata 1946–1950 to występy, nagrania głównie solowe i z własnym triem. Był aktywnym muzykiem sesyjnym. Przyczynił się do powstania kilku - uznawanych obecnie za klasyczne płyt, które zarejestrował z zespołami Benny'ego Cartera i Lestera Younga. W 1955 r. wystąpił w fabularnym filmie biograficznym The Benny Goodman Story, grając w epizodycznej roli samego siebie. W latach 60. Teddy Wilson stał się aktywnym popularyzatorem jazzu na scenie światowej. Jako samodzielna gwiazda jazzu amerykańskiego współpracował z wieloma muzykami ze wszystkich stron świata. Odbył kilka dużych tras koncertowych z duńskim The Swing College Band. W latach 70. regularnie nagrywał z miejscowymi jazzmanami w Nicei, Kopenhadze, Monachium, Londynie i Tokio. Wilson pozostał aktywnym muzykiem niemal do końca życia. Często występował z weteranami ery swingu, a w ostatnich latach przed śmiercią – ze swoimi synami: kontrabasistą Theodorem i perkusistą Stevenem. Zmarł 31 lipca 1986 r.

1923 - urodził się saksofonista barytonowy Serge Charloff. Pochodził z muzycznej rodziny - jego ojciec był pianistą w Boston Symphony Orchestra, a matka była znaną nauczycielką gry na fortepianie w konserwatorium w Bostonie, którego uczniami byli tacy muzycy, jak Keith Jarrett i Dick Twardzik. Największy wpływ na saksofonistę wywarli Harry Carney i Charlie Parker. Pierwszy na wybór instrumentu, a drugi na wybór gatunku. Muzyczną karierę zawodową rozpoczął w dużych zespołach Boyda Raeburna, Georgie Aulda i Jimmy’ego Dorsey’a. Pod koniec lat 40. wraz ze Stanem Getzem, Zootem Simsem i Herbiem Stewardem współtworzył tzw. four brothers, czyli gwiazdorską obsadę saksofonów big bandu Woody'ego Hermana. W 1956 r. przeprowadził się do Los Angeles. Tam nagrał swoje arcydzieło album Blue Serge (Capitol Records) z towarzyszeniem Sonny’ego Clarka, Leroy’a Vinnegara i Philly’ego Joe Jonesa. Zmarł 16 lipca 1957 r.

1925 - urodził się saksofonista, kompozytor i aranżer Al Cohn. Jako nastolatek pierwsze doświadczenia muzyczne zdobywał u Joe’go Marsali i Georgy’ego Aulda. W połowie lat 40. po występach w wielu orkiestrach, trafił do Woody’ego Hermana w czasie tworzenia się tzw. brzmienia Four Brothers. Występował i aranżował dla wielu big bandów, w tym m. in. dla Artiego Shawa i Elliota Lawrence’a. Z tym drugim był związany przez większość lat 50. W 1957 r. rozpoczął współpracę z tenorzystą Zootem Simsem. Prowadził małe własne zespoły oraz brał udział w wielu trasach koncertowych. Swoje zdolności aranżacyjne wykorzystywał m. in. przy pracy nad musicalami. Zmarł 15 lutego 1988 r.

1932 - urodził się kompozytor, pianista, trębacz, puzonista i dyrygent Andrzej Kurylewicz (niektóre źródła podają datę 25 października). W latach 1946-1950 kształcił się w Instytucie Muzycznym w Gliwicach i Średniej Szkole Muzycznej w Krakowie, po czym w latach 1950-1954 studiował w Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie u H. Sztompki (fortepian) oraz S. Wiechowicza (kompozytorstwo). Ze szkoły został ,,usunięty za uprawianie zakazanej wówczas muzyki jazzowej''. W 1954 r. grał jako pianista w zespole MM 176, a w 1955 r. założył własny kwintet, przekształcony potem w Sekstet Organowy Polskiego Radia w Krakowie (działał do 1962 r.). W 1959 r. zadebiutował jako kompozytor muzyki filmowej (Powrót). Jako instrumentalista i dyrygent występował w wielu krajach Europy, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i na Kubie. Prowadził własne trio, kwartet i kwintet. W latach 1964-1966 kierował Orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji w Warszawie, a w okresie od 1969 do 1978 r. prowadził zespół Formacja Muzyki Współczesnej. W końcu lat 70. skupił się na komponowaniu muzyki symfonicznej, kameralnej, sakralnej, filmowej, teatralnej i baletowej. Od 1987 do 1991 r. był członkiem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich. Pod koniec życia powrócił do muzyki jazzowej. Zmarł 12 kwietnia 2007 r.

1941 - urodził się basista bluesowy Donald "Duck" Dunn. Ceniony za dokonane w latach 60. nagrania z Bookerem T. & The M.G.’s. Występował także i nagrywał z The Blues Brothers, Muddym Watersem, Freddiem Kingiem, Albertem Kingiem, Neilem Youngem, Jerrym Lee Lewisem, Erikiem Claptonem, Tomem Pettym, Creedence Clearwater Revival, Wilsonem Pickettem, Rodem Stewartem, Bobem Dylanem i wieloma innymi muzykami. Grał samego siebie w obu częściach filmu Blues Brothers. Zmarł 13 maja 2012 r.

1981 - urodził się pianista Dominik Wania. Laureat kilkudziesięciu konkursów jazzowych i klasycznych. Współpracował z takimi muzykami, jak: Tomasz Stańko, Dave Liebman, Gary Thomas, Eddie Henderson, Don Byron, Zbigniew Namysłowski, Janusz Muniak. W 2008 roku nagrał w duecie z kontrabasistą, Bronisławem Suchankiem, doskonale przyjętą płytę Skretch In Blue. Prowadzi także własne trio.

1985 - zmarł wokalista bluesowy Big Joe Turner, urodził się 18 maja 1911 r.

1993 - zmarł gitarzysta bluesowy Albert Collins, urodził się 1 października 1932 r.

polecane

newsletter

Strona JazzPRESS wykorzystuje pliki cookies. Jeżeli nie wyrażasz zgody na wykorzystywanie plików cookies, możesz w każdej chwili zablokować je, korzystając z ustawień swojej przeglądarki internetowej.

Polityka cookies i klauzula informacyjna RODO