(Marginesy, 2024)

Michaś. Wywiad rzeka z Michałem Urbaniakiem – wydany przez renomowane wydawnictwo Marginesy – po raz kolejny rzuca światło na życie i dokonania wyjątkowego polskiego artysty. Michał Urbaniak, skrzypek, saksofonista, kompozytor, aranżer i producent – i obywatel świata – uznawany jest za jednego z największych muzyków jazzowych w historii. Już we wczesnych latach kariery współpracował z takimi gigantami polskiego jazzu jak Krzysztof Komeda i Andrzej Trzaskowski. Następnie, dzięki swojemu talentowi, pracowitości i determinacji, przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Zasłynął tam jako współtwórca stylu fusion i pionier włączania rapu do jazzu. Zapisał się także jako wybitny łowca talentów. Odkrył m.in. takich muzyków jak Kenny Kirkland, Bernard Wright czy Marcus Miller.

Urbaniak jest także doskonałym rozmówcą, obdarzonym ogromną erudycją i niezwykłą pamięcią. Jego opowieść jest przede wszystkim o ludziach, wobec których jest pełen życzliwości i lojalności. Jest nie tylko fascynującym źródłem informacji o życiu artystycznym i muzyce, ale także o historii, kulturze i świecie jazzowym. Pomimo osiągnięć i sławy Urbaniak pozostaje skromny, zachowując ujmujący dystans do siebie. Swoistego smaku dodają książce bardzo szczere wypowiedzi wybitnego muzyka o swoim, pełnym zawirowań, życiu prywatnym.

Jednakże choć książka zachwyca treścią, można mieć zastrzeżenia co do samego prowadzenia wywiadu. Pytania wydają się przypadkowe, brakuje spójnego wątku – chronologicznego, historyczno-kulturowego czy muzycznego. Często wydaje się, że autor pyta bez zainteresowania, a pewne nieścisłości w odpowiedziach pozostają z niejasnych przyczyn niewyjaśniane. Nasuwa się od razu porównanie do rozmów z Tomaszem Stańką, przeprowadzonych przez Rafała Księżyka (Desperado. Tomasz Stańko – autobiografia). Tamta książka, pomimo czternastu już lat od wydania, cały czas stanowi epicki portret człowieka i epoki, pełen głębi i rzetelnej wiedzy. W przypadku wywiadu z Michałem Urbaniakiem w wielu przypadkach zamiast dociekania np. historii poszczególnych nagrań czy muzyków biorących w nich udział, dziennikarz skupił się na kwestiach politycznych, które już po kilku miesiącach straciły na aktualności.

Mimo tego książka pozostaje ważnym dokumentem historii polskiego jazzu i wartościowym źródłem informacji o życiu i twórczości niezwykłego artysty.

Cezary Ścibiorski